Spośród wielu dolin znajdujących się w polskich Tatrach największą oraz najdłuższą z nich jest Dolina Chochołowska. Ma ona około 10 kilometrów długości. Łącznie zajmuje ponad 35 kilometrów kwadratowych. Pomimo położenia na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego nie znajduje się pod jego zarządem. Pieczę nad Doliną sprawuje Wspólnota Leśna Uprawnionych Ośmiu Wsi.

Swoją nazwę miejsce to zawdzięcza położonej nieopodal wsi Chochołów. Okoliczni gospodarze wypasali na terenie doliny swoje stada. Na początku XX wieku pasło się tam około 4000 owiec oraz bydło należące do 280 pasterzy. W owym czasie Dolina usiana była bacówkami, chatami i szopami.

Oprócz miejsca na wypas Dolina Chochołowska stanowiła także źródło rudy żelaza. Początkowo wytapiano ją na miejscu. Później jednak ten etap prac przeniesiono do Kuźnic.

Wkrótce w Dolinie rozwinęła się także turystyka. Infrastruktura powstała wtedy przysłużyła się partyzantom polskim oraz radzieckim w czasach II wojny światowej. Odbywały się tam nawet szkolenia w ramach Armii Krajowej. Znaczenie Doliny dla żołnierzy było przyczyną znacznych zniszczeń dokonanych tam przez Niemców w 1945 roku. Lata II wojny światowej zapisały się smutną kartą również dla lasów Doliny Chochołowskiej. Było one miejscem licznych egzekucji. Ponadto wiele drzew zostało ściętych na potrzeby okolicznego zakładu Luftwaffe.

Turystyka w Dolinie Chochołowskiej

Początki turystyki w Dolinie Chochołowskiej sięgają już XIX wieku. Popularność tego miejsca znacząco wzrosła tuż przed wybuchem I wojny światowej. Największy rozkwit zapewniali Dolinie narciarze. Towarzystwo Tatrzańskie doprowadziło do wybudowania schroniska na Starorobociańskiej Równi. Natomiast później, już w latach 30. XX wieku, dzięki Warszawskiemu Klubowi Narciarskiemu powstało schronisko na Polanie Chochołowskiej.

W czasie II wojny światowej infrastruktura turystyczna została znacząco zniszczona. Jednak w latach 50. podjęto się jej odbudowy. Bardzo szybko powstało duże schronisko PTTK na Polanie Chochołowskiej. Współcześnie jest ono istotną bazą wypadową dla podróżujących po Tatrach.

Z Doliny rozchodzą się liczne szlaki turystyczne. Dzięki nim można dotrzeć do takich miejsc, jak Niżnia Brama Chochołowska, Dolina Jarząbcza, Grześ, Polana Huciska, Polana Trzydniówka, Polana pod Jaworki, Roztoki, Siwa Polana, Siwiańskie Turnie, czy Wywierzysko Chochołowskie.

Jako bardzo malownicze miejsce Dolina Chochołowska cieszyła się dużą popularnością również wśród znanych osobistości. Szczególnie upodobał ją sobie Karol Wojtyła, który już za czasów swojego pontyfikatu spotkał się tam z Lechem Wałęsą oraz jego rodziną. Atrakcyjność tego miejsca dostrzegli także twórcy filmowi. Powstały tam między innymi sceny do „Potopu” i „Janosika”.

Przybywający do Doliny powinni pamiętać, iż jest ona zamknięta dla pojazdów zmechanizowanych. Oprócz wędrówek pieszych można się jednak po niej poruszać na przykład bryczką góralską, kolejką turystyczną lub rowerem.

Natura Doliny Chochołowskiej

Dolina Chochołowska jest położona na skraju Tatr Zachodnich. Jest ona ukształtowana w dosyć różnorodny sposób. Posiada dwa przewężenia zwane bramami (Niżnia Brama Chochołowska oraz Wyżnia Brama Chochołowska) oraz liczne odgałęzienia (trzy największe to Dolina Chochołowska Wyżnia, Dolina Jarząbcza oraz Dolina Starorobociańska) i żleby. Miejsce to jest również bogate w jaskinie, niestety są one niedostępne dla turystów.

Geolodzy odnotowali w tym miejscu dwa główne rodzaje skał budujące Dolinę: skały krystaliczne oraz skały osadowe.

Dolinę tę cechuje również wspaniała roślinność. Niemalże 70% tego miejsca pokrywają lasy świerkowe. Znajdują się tam jednak także skupiska reliktowej sosny zwyczajnej oraz bardzo liczne turnie. Wyższe partie są zdecydowanie trawiaste. Występują tam takie okazy jak borówki, bliźniczka psia trawka, kosodrzewina, sit skucina i wrzosy. Na polanach można ujrzeć goryczki, krokusy i zimowity jesienne. Z rzadkiej roślinności występują tam: ostrożeń głowacz, storzan bezlistny, szczwoligorz tatarski, turzyca skąpokwiatowa oraz zarzyczka górska.

Interesującym elementem natury Chochołowskiej jest także jej fauna. Na wolności żyją tam między innymi jelenie, niedźwiedzie oraz świstaki. Ponadto wiele polan służy nadal jako pastwiska.